سرهنگ خسروی دارانی؛ از داران تا داران
- شناسه خبر: 13661
- تاریخ و زمان ارسال: 10 مهر 1404 ساعت 08:59
- نویسنده: مدیریت دالانکوه

تولد و ریشههای خانوادگی
سرهنگ حاج محمدحسین خسروی دارانی در شهریورماه سال ۱۲۹۶ هجری خورشیدی، در محلهی شیخ سلیمان شهر داران، از توابع شهرستان فریدن، دیده به جهان گشود. او سومین فرزند از چهار فرزند خانواده و تنها پسر حاج میرزا جلال و حاجیه خانم ماهسلطان دادگر بود. پدرش از ملاکین بزرگ منطقه و از حامیان پرشور نهضت مشروطه بود. علاقهی عمیق حاج میرزا جلال به اهل بیت نبوت، سبب شد نام فرزندش را «محمدحسین» برگزیند؛ نامی که در خود، ارادت، امید و آرمان نهفته داشت.
تربیت و تحصیل در جوانی
دوران طفولیت محمدحسین در داران و در خانواده، تحت تربیت پدر و مادرش گذشت. پس از دوره ابتدایی، برای گذراندن دوره متوسطه به اصفهان فرستاده شد. در این سالها، ضمن تحصیل و آموزش، به یادگیری و سپس مشارکت در امور کشاورزی و سرپرستی املاک پدری نیز میپرداخت، با این حال، روحیهی بلندپرواز و جستجوگرش، او را به سوی افقهای تازهای کشاند.
ورود به ارتش و شکوفایی در خدمت نظامی
با هدف ورود به ارتش و تحقق آرمانهای شخصی، از اصفهان به شیراز رفت؛ شهری که در آن زمان یکی از مراکز فعال جذب نیروهای نظامی بود. ورود به دانشکده افسری نیروی زمینی ارتش، با دشواریهای فراوانی همراه بود، اما وی با ارادهای استوار و عزمی راسخ، توانست بر موانع غلبه کند و وارد این مسیر شود. این نقطهی عطفی در زندگی او بود؛ جایی که شور، عشق، نظم، انضباط، شجاعت و هوش او در خدمت وطن قرار گرفت.
در طول خدمت نظامی، مأموریتهای دشوار و حساس را با موفقیت به انجام رساند. ویژگیهای بارز مدیریتی و نظامیاش، او را به افسری شجاع، وطندوست و مورد اعتماد مافوقها و همرزمانش بدل ساخت.
بازگشت به زادگاه و ازدواج
او که تصمیم گرفته بود با درجه افسری به زادگاهش بازگردد، سالها رنج دوری از خانه و خانواده را تحمل کرد تا پس از نیل به این درجه، به زادگاهش داران، بازگشت. در همین دوران، با دختر مرحوم میرزا یحیی کلانتری، از خانوادههای اصیل و بزرگ فریدن، ازدواج کرد. حاصل این ازدواج، چهار پسر و دو دختر بود که هر یک در مسیر زندگی، میراثدار بخشی از منش و اخلاق پدر شدند.
مأموریتهای ملی و مدیریت از راه دور
زندگی نظامی، با مأموریتهای دشوار و طولانیمدت در مناطق سخت و دور از خانواده همراه بود و او مجبور بود از راه دور، با کمک اقوام، به اداره امور خانه و املاک و کشاورزی بپردازد. این شرایط نهتنها او را خسته نکرد، بلکه بر سرسختی، صبوری و توان مدیریتیاش افزود و مأموریتهایی که در نقاط مختلف کشور داشت، بر وسعت دید او نسبت به مسائل روز مملکت افزود.
کشاورزی، توسعه منطقه و عشق به داران
کشاورزی برای سرهنگ خسروی صرفا انجام و اداره امور زراعی اراضی خودش نبود؛ عرق تردیدناپذیر وی به زادگاهش داران، موجب میشد همواره در جستجوی الگوها، روشها، ابزارها و فرصتهایی در راستای توسعه و بهروزرسانی کشاورزی منطقه فریدن باشد و در این راستا سعی میکرد از مشاهدات و یافتههای خود در اقصی نقاط کشور کمک بگیرد.
ورود به مجلس شورای ملی
در سال ۱۳۵۴، با خواست و ارادهی مردم داران و فریدن، در انتخابات مجلس شورای ملی شرکت کرد و با رأی قاطع مردم، بهعنوان نمایندهی بومی مردم فریدن وارد بیستوچهارمین و آخرین دورهی مجلس شورای ملی شد. این انتخاب، نقطهی عطفی در تاریخ سیاسی منطقه بود؛ چرا که مردم برای نخستینبار، یکی از فرزندان خود را به نمایندگی برگزیدند.
اقدامات عمرانی و خدمات اجتماعی
در دوران نمایندگی، محور اصلی فعالیتهای سرهنگ خسروی، توسعهی عمرانی و بهبود زیرساختهای شهری و روستایی بود. از جمله اقدامات شاخص او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- توسعهی راههای ارتباطی بین روستاها و شهرهای منطقه، که تا آن زمان عمدتاً شوسه و غیرقابل عبور در زمستان بودند.
- بازسازی و توسعهی پلهای رودخانهای منطقه.
- تأسیس خانههای بهداشت در روستاهای پرجمعیت، که نقش مهمی در ارتقای سلامت عمومی ایفا کرد.
- پیگیری انتصاب مسئولان پاکدست و دلسوز در ادارات منطقه.
- ساماندهی امور کشاورزان، بهویژه سیبزمینیکاران، و تضمین خرید بهموقع محصولات توسط دولت (فایل صوتی سخنرانی سرهنگ خسروی در مجلس در این باره، در آرشیو مرکز پژوهشهای مجلس موجود است و گواهی بر دغدغههای واقعی او برای مردم منطقه است).
اقدامات شخصی برای آبادانی داران
سرهنگ خسروی، فراتر از مسئولیتهای رسمی، بهعنوان یک شهروند دارانی نیز اقدامات ماندگاری انجام داد:
- ساخت حمام عمومی داران (حمام سرهنگ) با هزینهی شخصی.
- وقف زمین آرامستان فعلی و زمین بیمارستان شهید رجایی شهر داران (بنا به اظهار اهالی کهتر داران)
این اقدامات، همچنان در ذهن و خاطرهی اهالی داران باقی مانده و نام سرهنگ خسروی را با آبادانی گره زده است.
انقلاب اسلامی و تبرئه قضایی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، با تغییر رژیم، سرهنگ خسروی به دادستانی انقلاب اسلامی احضار شد. با وجود برخی اتهامات، پس از بررسیهای دقیق قضایی، در تمامی موارد تبرئه شد.
انتخاب مردمی و مشروع او بهعنوان نماینده، مصرف کامل بودجههای عمرانی در مسیر توسعهی شهرستان و عدم وجود شکایت خصوصی یا دولتی علیه وی از دلایل تبرئه ایشان بود.
وفاداری به زادگاه
سرهنگ خسروی پس از تبرئه، به داران بازگشت و تا پایان عمر، به کشاورزی، دامداری و باغداری مشغول شد. با وجود امکانات زندگی در شهرهای بزرگ و توصیههای فرزندان، هرگز حاضر به ترک داران نشد و بنا به وصیتش، پس از وفات، در گلستان شهدای داران به خاک سپرده شد.
ویژگیهای شخصیتی
سرهنگ خسروی، شخصیتی چندوجهی و محبوب بود؛ خداپرستی و تقوا، وطندوستی و تعهد ملی، شجاعت و مقاومت در برابر سختیها، مسئولیتپذیری نسبت به زادگاه و همشهریان، مدیریت و تدبیر در بحرانها، سخاوت و گشادهدستی، مهربانی و عطوفت و وفاداری در دوستی از ویژگیهای بارز وی بود. بزرگ بود و بزرگ زیست و در یادها و خاطر اهالی داران و فریدن بزرگ خواهد ماند.
مرثیهنامه استاد شاهرخی قَهفِرُخی
استاد شاهرخی قهفرخی، در رثای این بزرگمرد، مرثیهای در ۷۲ بیت سرود که با دو بیت زیر آغاز میشود:
باز دل خون شد ز جور آسمان
خود همه جور است دور آسمان
ای دل امشب موکب «حاج خسروی»
میرود سوی حریم مینوی
و با بیت زیر پایان مییابد:
«بهمن» است و «سیصد و هفتاد و یک»
«خسروی» در عرش مهمان ملک
درگذشت و وداعی جانسوز
سرهنگ محمدحسین خسروی دارانی در شب ۲۹ بهمن ۱۳۷۱، در سن ۷۵ سالگی، دارفانی را وداع گفت. وداعی که با غم و اندوهی عمیق همراه بود. در واپسین لحظات، سر بر سینهی فرزند داشت و دست گرمش در دستان عزیزانش بود؛ غزلی از وداع، از سینهاش برخاست و در آسمانها طنینانداز شد.
روحش شاد و یادش گرامی باد.
با تشکر از جناب سرهنگ جلالالدین خسروی دارانی و مهندس بابک خسروی دارانی، فرزند و نوه محترم مرحوم سرهنگ خسروی که در گردآوری و نگارش این مطلب ما را یاری رساندند.